Midden in Utrecht staat een monumentale watertoren met daarin het Nederlands Waterleidingmuseum. Een uniek museum zowel voor Nederland als de gehele wereld. Het is een van de weinige musea die het onderwerp drinkwatervoorziening zo uitgebreid en aan de hand van het verleden, het heden en de toekomst behandelt.

Collectie

De watertoren is de oudste van de Domstad (gebouwd in 1896) en een van de mooiste in Nederland. De toren heeft een capaciteit van 1,5 miljoen liter water maar speelt sinds april 2010 geen rol meer in de drinkwatervoorziening van Utrecht. Wel biedt de 40 meter hoge toren nog altijd een fraai uitzicht over de stad en wijde omgeving.

Het museum bevat een historische collectie die het voormalige Waterleidingbedrijf Midden-Nederland ooit aan het museum schonk. Deze collectie is in de loop der jaren aangevuld met schenkingen van zowel particulieren als bedrijven. Behalve een groot aantal aan water gerelateerde objecten, is er een archief, een bibliotheek en een audiovisuele verzameling. Daarnaast zijn er diverse oude voertuigen te bewonderen. Meer informatie over het museum op www.waterleidingmuseum.nl.

De toren

In 1881 was de oprichting van de Utrechtsche Waterleidingmaatschappij (UWM). Water werd eerst nog via het oude pompstation op de Soesterheide (nu Soestduinen geheten) naar een op een heuvel gelegen reservoir gepompt zodat het daarna onder natuurlijk verval richting Utrecht kon stromen.
Toen het aantal aansluitingen steeg, bleek de waterdruk niet groot genoeg meer en besloot men tot de bouw van een toren. De eerste herrees in 1896, in de achtertuin van de heer P. Rijk, de toenmalige UWM-directeur. De bouw kostte in totaal 46.800 gulden.
De grond waarop deze binnenstadstoren is gebouwd, kent een rijk verleden. Na de afbraak van het Predikherenklooster rond 1600, lag het enige jaren braak. Daarna kwamen er huizen waarin onder andere de troepen van napoleon onderdak vonden. Toen het gebied eind 1800 verpauperde, kocht de waterleverancier het aan en bouwde er de toren. Het honderdjarig jubileum van de waterleiding in Utrecht in 1983 was aanleiding voor de totstandkoming van het museum.